Spindle Bilgi
AREL AĞAÇ İŞLEME VE İŞ MİLİ MOTORLARININ KULLANIMIYLA İLGİLİ NOTLAR
Sayın müşterimiz, öncelikle bir AREL ürününü tercih ettiğiniz için teşekkür ederiz. Motorunuzu kullanmaya başlamadan önce sizlere hatırlatmak istediğimiz birkaç önemli nokta var:
- Motorunuza elektrik bağlantısı yapmadan önce motor üzerinde bulunan teknik etiketi dikkatlice inceleyiniz. Buna göre motorunuza yıldız veya üçgen hangi şekilde bağlantı yapacağınızı saptayıp daha sonra bağlantı yapınız. (sadece 6 uçlu modeller için). Eğer motorunuz 3 uç çıkışlıysa motor üzerinde bulunan voltaj ve frekans değerlerine göre ayarlanmış hız kontrol cihazını direkt olarak motora bağlayabilirsiniz. ( Hız kontrol cihazının ayarlanmasıyla ilgili olarak aşağıda detaylı bilgi verilecektir.) Motorunuz 6 uçlu ve teknik etiketinde belirtilen voltaj 220/380 Volt ise, kullanacağınız hız kontrol cihazının çıkışına uygun şekilde motorunuzun bağlantısını yıldız veya üçgen olarak değiştirmeniz gerekebilir. Kullanacağınız cihaz monofaze girişli ise motorunuzun bağlantısını üçgen hale getiriniz. Eğer cihaz trifaze girişli ise motorunuzun bağlantısını yıldız hale getiriniz. İstisnai olarak bazı modellerimizde üçgen bağlantı ve 380 volt gerekmektedir. Böyle durumlarda motor üzerindeki teknik etikette de belirtildiği gibi motorunuzu üçgen bağlantı şeklinde kullanıp trifaze girişli hız kontrol cihazı kullanmanız gerekmektedir. Aşağıda Şekil 1’ de etiketinde 220/380 Volt 300 Hz yazan bir motor için bağlantı şekli gösterilmiştir.
.jpg)
- Motorunuza elektrik bağlantısını yaptıktan sonra kullanmaya başlamadan önce birlikte kullanacağınız hız kontrol cihazının parametre ayarlarının uygun hale getirilmesi gerekmektedir. Hız kontrol cihazlarının markalarına göre ayar şekilleri değişkenlik gösterse de genel olarak Arel motorlarında uygulayacağınız temel prensip, motora etiket voltajını sadece etiket frekansına çıktığında tatbik etmek, etiket frekansından daha düşük frekanslarda, frekansla doğru orantılı olarak uygulanacak voltajı da kısmaktır. Etiket frekansından daha yüksek frekanslarda ise sabit olark etiket
voltajı tatbik edilmelidir. Bu durum Şekil 2’deki grafikte izah edilmeye çalışılmıştır. Motora etiket frekansına ulaşmadan önce tatbik edilecek etiket voltajı (ki bu en çok rastlanan hatalardan biridir) motorunuzun aşırı akım çekerek çalışma devrine ulaşamamasına neden olur. Böyle bir durumda hız kontrol cihazı aşırı akım arızası vererek sistemi kapatmalıdır. Eğer hız kontrol cihazı motor gücünün çok üzerinde seçilmiş ise motor sargılarının zarar görmesine varan arızalar meydana gelebilir.
- Hız kontrol cihazının ayarları yapıldıktan sonra, motorunuza etiket frekansına göre düşük bir frekansta start verin (örneğin 25 Hz), ve dönüş yönünün doğru olup olmadığını kontrol edin. Esasen dönüş yönünün hangi tarafa olduğunu motorunuz için fark etmez ancak motorunuza takılı pens kapağı, freze bıçağı gibi ekipmanların gevşememesi için motorun üzerinde bulunan ok yönünde dönmesi gereklidir. Dönüş yönü ters ise motoru durdurup hız kontrol cihazı ve şebeke arasındaki bağlantısını kesiniz ve motor üzerine bağlamış olduğunuz 3 kablodan her hangi 2’sinin yerini değiştiriniz. Bu yöntemle motorunuz dönüş yönü değişecektir. Aynı işlemi hız kontrol cihazı üzerinden programla da yapabilirsiniz. (Hız kontrol cihazlarının markalarına göre program özellikleri fark edebilir.)
- Motorunuz doğru yönde dönmeye başladıktan sonra, yine düşük bir frekansta, hız kontrol cihazı üzerindeki göstergelerden ya da bir pens ampermetre kullanarak akım ölçümü yapınız. Okuyacağınız amper motor etiket amperinin yarı değerinden yüksek olmamalıdır. Eğer etiket akımın daha yüksek bir akım ölçülüyorsa motor daha fazla çalıştırılmamalı ve hız kontrol cihazının parametre ayarları tekrar kontrol edilmelidir.
- Motorunuzla çalışma devrinde iş yapmaya başlamadan önce mutlaka düşük devirde birkaç dakika çalıştırın. Bu işlem rulmanlarınız içerisindeki yağın ısınarak rulman iç boşluğuna yayılmasını sağlayacak, ve rulmanların ömrü daha uzun olacaktır. Özellikle seramik bilyalı fenermili rulmanları için soğukken yüksek devirde yük altına girme oldukça yıpratıcı olmaktadır. Bu yüzden tezgahınızı her sabah çalıştırmadan önce motorunuzu birkaç dakika düşük devirde çalıştırın.
· Balansız takım ve yapılan işteki vuruntu motorunuza zarar verir. Bunun için takım alırken seçici olunuz ve işinize uygun takımlar alınız. Tezgah ilerleme hızını takım imalatçısının tavsiyelerine uyarak tayin ediniz. Gereğinden yüksek ilerleme hızı, takımın iş üzerinde tam kesemeden ilerlemesine, bu da motor rulmanlarına aşırı radyal yük binmesine yol açar. Bu durum hem takımınıza hem de motor rulmanlarına zarar verir. Aynı şekilde körelmiş takımla iş yapmak da sakıncalıdır.
· Birçok tezgah imalatçısının atladığı önemli bir konu vardır. Motora bağlı hız kontrol cihazı her hangi bir sebeple arıza verip motoru durduğunda bütün tezgah durmalıdır. Aksi takdirde motor çalışmadığı halde halen malzeme üzerinde kesiyormuş gibi ilerlemeye devam eder bu da birçok mekanik probleme yol açar.
· Otomatik takım değiştirmeli olan modellerimizde dikkat edilmesi gereken çok önemli bir konu vardır. Motor çalışırken hiçbir şekilde, yanlışlıkla da olsa, kullanıcı veya makine tarafından takım değiştirme sinyali verilememelidir. Motor çalışırken takım değiştirmeye çalışılırsa hem kullanıcı açısından hayati tehlike, hem de motorunuz açısından büyük maddi hasara yol açacaktır. Bunu engellemenin en pratik yolu motora start vermekte kullandığınız röleden yararlanarak motor çalışırken takım değiştirmeyle ilgili uçları tamamen devre dışı bırakmaktır. Bu sayede kullanıcı yanlışlıkla takım değiştirme butonuna bassa da, programsal bir hata olsa da motor takım değiştireme hareketi yapmayacaktır. Tercihen takım değiştirme uçlarına verilecek sinyal, hız kontrol cihazına stop sinyali gelmesinden bir kaç saniye sonra motoru durdurduğuna göre, bir zaman rölesi kullanılarak stop sinyalinden sonra gecikmeli olarak verilmelidir.
Sayın müşterimiz, tecrübelerimize dayanarak öğrendiğimiz, sizlere faydalı olacağını düşündüğümüz birkaç konuyu yukarıdaki yazıda özetlemeye çalıştık. Bunlar dışındaki her türlü sorularınız için firmamızla irtibata geçmekten çekinmeyiniz.
Saygılarımızla
Hakan ARCAĞ
Makine Mühendisi
Elektronik Teknisyeni